سیستم انتقال قدرت خودرو از چه اجزایی تشکیل می شود؟

خودروهای مدرن با موتورهای احتراقی درون‌سوز از همان ابتدا، یعنی از سال ۱۸۷۹ میلادی، همیشه یک بخش مهم به نام سیستم انتقال قدرت داشتند. این سیستم برای حرکت خودرو ضروری است و از حساس‌ترین بخش‌های فنی خودروها به شمار می‌رود. تعمیرات این سیستم هزینه‌بر و پیچیده است و نگهداری از آن نیاز به دقت زیادی دارد. قطعاً تعمیر آن کار هر کسی نیست و به تخصص نیاز دارد.

شاید برایتان جالب باشد بدانید که سیستم انتقال قدرت در طول تاریخ صنعت خودروسازی تغییرات زیادی کرده و همیشه از بخش‌های اصلی و حیاتی خودروها بوده است. وقتی شرکت‌های خودروسازی اتومبیل‌های جدیدشان را معرفی می‌کنند، سیستم انتقال قدرت آنها پس از موتور، دومین چیزی است که بررسی می‌شود و این نشان‌دهنده اهمیت بالای این سیستم در خودروهاست. امروز سیستم انتقال قدرت انواع مختلفی دارد که بسته به کاربرد خودرو، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، درباره عملکرد، اجزا و انواع سیستم انتقال قدرت خودرو بیشتر صحبت خواهیم کرد.

سیستم انتقال قدرت چیست و چه وظایفی دارد؟

سیستم انتقال قدرت خودرو، به زبان ساده، وظیفه مهم انتقال قدرت تولید شده توسط موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد تا خودرو حرکت کند. یعنی نیروی مکانیکی تولید شده توسط موتور را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. بنابراین، قطعات و بخش‌های مختلف این سیستم با هم ارتباط بین موتور و چرخ‌ها را برقرار می‌کنند. به عبارت دیگر، هر قطعه‌ای که بین موتور و چرخ‌ها قرار دارد جزو سیستم انتقال قدرت به حساب می‌آید. وظایفی مثل قطع و وصل قدرت، تغییر توان موتور و تنظیم دور چرخ‌ها نیز بر عهده این سیستم است.

اهمیت سیستم انتقال قدرت خودرو

اهمیت سیستم انتقال قدرت از این جهت بیشتر است که باید توان تولیدی موتور را با کمترین کاهش و هدر رفت به چرخ‌ها برساند. همچنین، این سیستم همزمان با انتقال توان موتور، سرعت و شتاب خودرو را کنترل می‌کند. وظایف دیگر این سیستم شامل موارد زیر است:

• قطع و وصل قدرت: باید بتواند عمل انتقال قدرت را در مواقع لازم قطع و وصل کند.
• تغییر توان موتور: باید بتواند قدرت تولیدی موتور (توان و گشتاور) را تغییر دهد و با شرایط مختلف رانندگی تنظیم کند و سپس این قدرت را به چرخ‌ها منتقل کند.
• تنظیم دور چرخ‌ها: چرخ‌ها باید با توجه به شرایط مختلف جاده و پیچ‌ها، ناهمواری‌ها و اصطکاک، دورهای متفاوتی داشته باشند. وظیفه تنظیم این دورها بر عهده سیستم انتقال قدرت است.

اجزای سیستم انتقال قدرت

سیستم انتقال قدرت از کنار هم قرار گرفتن بخش‌ها و قطعات مختلفی بین موتور و چرخ‌ها تشکیل می‌شود. اما این سیستم چند جزء اصلی دارد که شامل کلاچ، گیربکس، گاردان، دیفرانسیل و پلوس می‌شود. در ادامه، این اجزا را به تفصیل بررسی می‌کنیم.

کلاچ؛ وظایف و انواع آن

کلاچ وظیفه قطع ارتباط جعبه دنده با موتور را دارد. کنترل سیستم کلاچ توسط پدال زیر پای چپ راننده انجام می‌شود. قطعات اصلی کلاچ شامل پوشش کلاچ، صفحه‌ کلاچ (خیس یا خشک)، فلایویل و صفحه‌ فشار است. کلاچ انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع سیستم انتقال نیرو مورد استفاده قرار می‌گیرد: کلاچ مکانیکی، الکترومغناطیسی، هیدرولیکی و گریز از مرکز.

گیربکس؛ وظایف و انواع آن

وظیفه تغییر نیرو (توان و گشتاور) خروجی موتور پیش از انتقال آنها به چرخ‌ها بر عهده گیربکس است. گیربکس نیز انواع مختلفی دارد: گیربکس دستی (MT)، خودکار (AT)، نیمه خودکار (AMT) و گیربکس با دنده‌ پیوسته (CVT).

گاردان؛ وظایف و اجزای آن

گاردان در خودروهای دیفرانسیل عقب نقش رابط بین گیربکس و دیفرانسیل را دارد و گشتاور چرخشی گیربکس را به دیفرانسیل منتقل می‌کند. اجزای گاردان شامل قفل‌های گاردان، میل گاردان و اتصال کشویی است.

دیفرانسیل؛ وظایف و انواع آن

دیفرانسیل گشتاور رسیده از موتور را بین دو یا چهار چرخ تقسیم می‌کند و وظیفه تنظیم سرعت حرکت چرخ‌ها در شرایط مختلف را دارد. انواع دیفرانسیل شامل دیفرانسیل باز، لغزش محدود کلاچی، کوپلینگ ویسکوز و دیفرانسیل قفل شدنی است.

پلوس؛ وظایف و قطعات آن

پلوس مرحله نهایی انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها را برعهده دارد. قطعات پلوس شامل سر پلوس، مشعلی پلوس، گردگیر پلوس، سه شاخه‌ پلوس و میل پلوس است.

انواع سیستم انتقال قدرت

امروزه چهار نوع سیستم انتقال قدرت وجود دارد:

1. سیستم انتقال قدرت محرک جلو (FWD): در این سیستم، تمام توان خروجی موتور به چرخ‌های جلو منتقل می‌شود و بخش‌های سیستم انتقال قدرت نیز در بخش جلوی خودرو قرار دارند.
2. سیستم انتقال قدرت محرک عقب (RWD): در این سیستم، توان موتور به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود و گاردان نقش مهمی در این انتقال دارد.
3. سیستم انتقال قدرت چهار چرخ متحرک (4WD): این سیستم توان موتور را به هر چهار چرخ خودرو منتقل می‌کند و بیشتر در خودروهای آفرودی استفاده می‌شود.
4. سیستم انتقال قدرت تمام چرخ محرک (AWD): این سیستم همیشه فعال است و توان را به هر چهار چرخ منتقل می‌کند. این سیستم در خودروهای مدرن امروزی استفاده می‌شود.

نتیجه گیری

با شناخت بهتر سیستم انتقال قدرت و اجزای آن، می‌توانید از خودرویتان بهتر مراقبت کنید و از هزینه‌های زیاد تعمیرات جلوگیری کنید.